Kapan/ Fermat’s Room (2007): Bütün Matematikçiler Toplandı!

"Küp" ("Cube", 1997) ve "Testere" ("Saw", 2004) gibi kapalı bir ortama tıkılıp hain bir oyunun parçası olan karakterlerin yaşadıkları gerilime odaklanan öykülerden hoşlanıyorsanız kapan sizi mutlu edecek filmlerden biri... İçinde birde matematik var daha ne istiyorsunuz? Benay gelsene hemen. "Kapan" ("Fermat's Room") her ne kadar bu filmler kadar vahşi anlara sahip olmasa da, içerdiği bulmaca ruhu ve tek mekanda gerçekleştirdiği dengeli tavrıyla gerilim seyircisi için yeni bir gönülçelen olabilir. "Kapan", kariyerleri açısından farklı seviyelerde bulunan dört matematikçinin rastlayabilecekleri en büyük bulmacayı çözme fırsatı vaat eden bir davetiyeye cevap vermeleriyle start alıyor. Kısa bir karakter analizi yaptığı için beni sıkmadığını belirmek isterim. İyi de yaptı çünkü matematik çoğu insan için uyku getiren ve sıkıcı bir konudur. Birde karakter analizine girilseydi film başarılı olmazdı. Kahramanlarımız karşılaştıkları –onlar için belki de o kadar zor olmayan– sorular üzerinde kafa yorarken, kendilerine verilen süreyi aştıkları anda küçülmeye başlayan bir odada bulunduklarını fark ediyorlar. Dolayısıyla öykü zaman içinde bilmece içinde bilmece sunmaya başlıyor. Aynı zamanda gizemli gçmişlerinide sorgulamaya başlıyorlar...Tüm bu karmaşaya rağmen "Kapan" aslen meselesini doğrudan anlatmayı ve konuya basit bir açıdan yaklaşmayı tercih ediyor. Bu sayede de kendini fazla büyük görme gibi bir kompleksle karşılaşmıyoruz. Bu şüphesiz film için artı bir nokta, belki hiçbir zaman heyecanı en üst seviyeye tırmandırmıyor. Fakat daha zeki e hırçın olabilselerdi. Saw fenomenini taklit etmeye çalışan bir film olarak görülmezdi. Gerilimli sahneler bile gerçekçi değil yapmacık gibi duruyor. Yani ölüm korkusu karakterler pek yansıtamıyor. Yine de kısıtlı mekan kullanarak güzel bir film çıkarmak yönetmenler için zordur. Hatta kısıtlı mekan kullanan çoğu film kötü yorumlardan nasibini alır. Fakat yöneten kısıtlı mekanda zihin zorlayan orta sınıf bir gerilim filmi çıkarmayı başarmış. anat yönetmenliği, ses efektleri, kurgu ve görüntü yönetmenliğinde herhangi bir soruna rastlanmıyor. Senaryosunda mantık dışı hareketlere de yüz vermeyen film, aynı zamanda ana oyuncularının da performanslarından güç alıyor. Matematik bilimini, bir gerilim unsuru olarak kullanmak konusunda ise neredeyse hiçbir kusuru yok. Eğer gerçekten kanlı ve sert sahneler bekliyorsanız kapan filminde bunları bulamazsınız. Farklı bir film izlemek isteyenler, kurgu severler asla kaçırmamalı. Matematikçiler için eğlenceli olabilecek göndermeler olan film. Zaten en başında diyor "asal sayı nedir bilmiyorsan bundan sonrasını anlaman zor" gibi bir şeyler. Buradan Goldbach Hipotezi'ne geçiş yapıyor ve sonra hipotezi sağlayan 3-4 örnek bile veriyor. Fakat filmin ileriki anlarında koskoca matematikçilere sorulan soruları ele alırsak eğer; internette az buçuk takılan herkesin çözebileceği sorulardı. Yani öyle ahım şahım bir şeyler göremedik. Fakat filmin normal insanlara da hitap etmesi açısından teorik şeylerden kaçınarak daha çok zeka problemlerine ağırlık vermiş olabilirler. Yoksa orada üçüncü dereceden denklemler, katsayılar matrisi veya kutupsal koordinatlar görmek sıkıcı olabilirdi. Evet evet düşündüm de o kolay sorular daha eğlenceli olmuş.
Yazının gerisi spoiler içerir seyretmeyen ilk cümleyi bile okumasın. Olayı tezgahlayan adamın taa en başta bozuk araba numarası yaptığını çakmayan yoktur sanırım. Fakat buna rağmen film kendi halinde başka sürprizler de yaşatıyor. Buna rağmen bazı mantık hataları vardı ama. Mesela lambalı soru veya kum saati sorusu gibi uzun cevaplı soruların cevaplarını nasıl yazdılar merak ettim. Cevabını anlatırken bile 30-40 saniye süren hikayeyi 1 dk içinde nasıl okuyacak, nasıl çözecek ve nasıl yazacak? Okuma ve çözme kısmını atlasak bile yazması çok uzun be abicim kısa cevaplı sorular bulamadınız mı? Hadi tamam orasına da bir şey demiyorum da asıl mantıksız olan; -matematikçi ya da bilgisayar mantığını bilen insan gözüyle bakarsak- cevapların doğruluğunu kimin belirlediği. Bilgisayar değil mi bunları yapan? Çünkü karşıda birisi yok. Öyleyse o kadar uzun ve hikaye gibi cevapları olan cümlelerin doğru olup olmadığını nasıl biliyor? Bilgisayara bir veya yüz cevap yüklersin ama o en ufak bir virgülü bile göremezse yanlış der geçer. Neticede aptal makina. Yorum yapamaz. Sadece kelimelere göre bilse, 7 kelimelik bir cümlenin 5040 farklı yazılışı vardır. Böyle geniş olasılıkların cevaplar arasına yüklenmiş olabileceğini düşünsek bile binbir türlü farklı kelime ile de yazabilirsin cevabı. Eğer tüm cevapları yazan kişi, olayı tezgahlayan kişi olsaydı, bu açık kapanmış olurdu. Keşke öyle yapsalarmış be. İyi seyirler... İyi çalışmalar...